Müttefik Kuvvetlerin Karaya Çıkarılmaları ve 25 Nisan Kara Muharebeleri
- Ayrıntılar
- Perşembe, 18 Mart 2004 00:00 tarihinde oluşturuldu
MÜTTEFİK KUVVETLERİN KARAYA ÇIKARILMALARI VE 25 NİSAN KARA MUHAREBELERİ
1. SEDDÜLBAHİR MUHAREBELERİ : (Kroki-15)
25 Nisan 1915 günü saat 05.00 de yarım saatlik şiddetli bir bombardımandan sonra, planlandığı şekliyle, beş ayrı noktadan düşman çıkarması başladı.
- a. Hisarlık (S) Sahili(Kroki-16) :
Bir Tk. İle savunulan Hisarlık sahiline , 3 Harp gemisinin himayesinde 3 P.Bl.?ü karaya çıkmaya muvaffak oldu. 10 misli düşman kuvveti ve şiddetli donanma ateşi karşısında, ağır zayiat veren Türk Takım 1,5 Km. Kuzeye çekildi. Takviyeye gönderilen 8. Bl.?ün karşı taarruzları ile çıkan düşman Eskihisarlığa çekilerek burada savunmak zorunda kaldı. (Mehmetçik Abidesi Burada yapılmıştır.)
- b. Seddülbahir ? Ertuğrul (V) Koyu (Kroki-16):
26ncı Alayın 10. Bl.?ü ile savunulan Seddülbahir İskelesi ve Ertuğrul Koyuna, Saat 06.30 ?da ilerleyen 11 bölüklü düşman alayı, sahile yaklaştıkları zaman şiddetli bir ateşle karşılandılar. İng. Askerlerinin bir kısmı daha sahile çıkamadan öldüler. Çıkanlar da sahildeki dik yarların arkasına sığındılar. 11 inci Bölüğün iki takımı ile de takviye edilen, 10 uncu Bl.?ün ve özellikle, bu bölüğün mensubu olan Yahya Çavuşun , Çanakkale Tarihinde şerefli bir yeri vardır. (Seddülbahir Kalesinin 46 rakımlı Tepesinde Yahya Çavuş Anıtı ve Şehitliği oraya gidenlere biz bugün de buraların bekçisiyiz der gibidir.)
26 ncı Alayın 12. Bl.?ü tarafından savunulan Teke Koyuna, ihtiyatları ile birlikte 8 Bl.?e ulaşan düşman taburu ağır zayiat vermesine rağmen sahile çıkmaya muvaffak oldu. Bl. 200 m. kadar geriye alındı.
Bir posta ile gözetlenen 180 m.lik kumsala, Saat 06.00:07.30 arasında iki kademe halinde bir İng. Tb.?u çıkarıldı. Bu sahil önce bir Tk. İle takviye edildi. Düşman Taburu, 500 m. kadar ilerleyerek, kıyıya hakim Tepeleri (Karacaoğlan T.) ele geçirdi.Düşmanın ilerlemesi hem güneydeki 12. Bl.?ün , hem de Kuzeydeki 2. Tb.?un savunmalarını tehlikeye sokuyordu. 26 ncı Alayın , ihtiyatındaki 2. Tb. K.?ı , 9. Bl?ünü bölgeye sevk etti. Bu Bölüğün karşı taarruzları ile düşman geriye atıldı. Karacaoğlan Tepesi zapt edildi.
Burayı savunma için tahsis edilmiş bir kuvvet yoktu. İhtiyatta bulunan 2.Tb.?un 6. Bl.?ü gözetliyordu. Ancak düşmanın çıktığı yerde bir gözcü dahi yoktu. Düşman hiç silah kullanmadan iki taburunu sahile çıkardı. Düşman Kirte İstikametinde ilerlemeye başladı. Seddülbahir Bölgesinde savunan birliklerimiz kuşatılma tehlikesi ile karşılaştı. 6. Türk B:?ü Komutanı sahile dağılmış olan kuvvetlerini toplayarak saat 11.00 de düşmanı karşıladı. İhtiyat 2.Tb.un 5. Bl.ü de bu istikamete gönderildi.
Bu gün akşama kadar, Seddülbahir Bölgesi , 26. Alayın birlikleri tarafından savunuldu. 29. İng. Tümeni, Seddülbahir Sahili hariç olmak üzere piyadelerini gündüz sahile çıkarmıştı. Akşam olduğunda sahile çıkan kuvveti 12 Tb.?u buldu.
Gündüz 26. Alay kendi kontrolündeki ihtiyatlarını da kullandı. Şiddetli muharebeler cereyan etti. Geceleyin 29.Tüm. ihtiyatı 25. A. da bölgeye sevk edilerek düşman çıktıkları bölgelerde tespit edildi. Zığındere? de sahile çıkıp Kirte istikametinde ilerleyen düşman taburlarının geri çekilmesi sağlandı.
2. ARIBURNU MUHAREBELERİ (Kroki-15):
Çıkarma bölgesini 27. Alayın 4.Bl.?ü savunuyordu. ANZAK Kolordusunun 3 Tugaylı 1nci Avustralya Tümeni, 3 Muharebe gemisi himayesinde, 25 Nisan 1915 günü saat 02.45? de sahile yaklaştı. Tümenin ,Tugayları aynı sahile, birbiri gerisinden üç kafile halinde çıkarma yapacaktı. Muharebe gemilerine bindirilmiş haldeki, örtmeye memur, öndeki 3. Tugayın kendisi de üç kademede sahile çıkacaktı. Çıkarma yeri olarak,daha müsait olan, Kaba T. Sahili, şamandıra ile işaretlenmişken,şamandıranın yer değiştirmiş olması nedeniyle, çıkarma Arıburnu sahiline yönelmiştir.
(Kroki-17) Birinci kademedeki 1500 kişilik örtme kuvveti saat 0425?de Arıburnu?na 50 m. yaklaştığı zaman, 4. Bölüğün burayı savunmakla görevli takımı ateşe başladı. Bu takım birkaç kişi kalıncaya kadar sebat etti. Balıkçı Damları mevkiini tutan diğer takın da yandan ateşe başlamıştı. İhtiyat takımı da gerideki tepeyi tutmuştu. Kaba T. Ve Kanlı Sırtta mevzilenmiş olan topçu da ateşe başlamıştı. İki takımın mukavemeti karşısında 1500 kişilik örtme kuvveti duraklamıştı.
Saat 05.00?e kadar 3. Avustralya Tugayının tamamı (4 000 kişi) karaya çıkarak geniş bir cephe üzerinde ilerlemeye başladı. Yüksek Sırtı tutan ihtiyat takımı da pek az kuvveti kalıncaya kadar savunmaya devam etti. Kuzey yanda balıkçı damları mevkiindeki takım da adım adım savunarak çekiliyordu. Düşmanın Kaba T. İstikametinde ilerleyen kısmı bu bölgedeki iki batarya ve bir P.Bölüğü tarafından durduruldu. 4. Bl. 4 000 kişilik bir tugaya karşı kahramanca çarpışarak erimiş, Kanlı sırttaki batarya da düşman tarafından zapt edilmişti. Yüksek T. Sırtlarını ele geçiren Tugay birlikleri, COKBAYIRI istikametinde ilerliyorlardı.
27 nci Alayın 2 Taburu Maydos bölgesinde bulunuyordu. Saat 05.45?de 9.Tüm.K.?ı Sami Bey, 27. A. K.?ı Yb. Şefik Beye Alayı ile(2 Tb.?lu) karaya çıkan düşmana taarruz emrini verdi. Emri alır almaz, Alay derhal Arıburnu?na ilerleyerek 07.55?de Kemal yerine ve buradan düşman üzerine atıldı. Düşmanın ileri birlikleri geriye çekildiler. Kanlı Sırt-Yüksek Sırt hattı düşman tarafından kuvvetli tutulmuş olduğundan burada kanlı muharebeler oluyordu..
27 nci Alayın Kuzenden 5 düşman Taburu Conkbayırına doğru ilerliyordu. Bu sırada 19 uncu Tüm. K.?ı Yb. Mustafa Kemal Bey 57 nci Alayıyla CONKBAYIRINA gelmişti.
Yb.MUSTAFA KEMAL BEYİN ARIBURNUNA MÜDAHALESİ : Maydos Bigalı Bölgesinde Ordu İhtiyatında olan 19. Tüm. Top sesleri üzerine alarm yapmıştı. 9. Tüm K.?ı da düşmanın Seddülbahir ve Kaba T. Bölgelerine çıkarma yaptığını bildirmişti. Ordu ile irtibat kurulamamıştı. 19.Tüm.K.?ı Sv. Bl.?üğünü keşfe memur etti. Kendisi de 57. P.Alayını ve dağ bataryasını alarak Kocaçimen T. İstikametinde ilerledi. Alayın öncü Taburu, Tüm K.?ı ile CONKBAYIRI?na vardığı zaman , Balıkçı Damları Mevkiinden Çekilen Tk. Tepeye yaklaşmıştı. Büyük bir düşman kuvveti de bunu takip ediyordu. İlerde bulunan Tüm.K.?ı takıma tıkama mevzii aldırdı. Öncü Taburunu da düşmanın üzerine saldırdı. Düşman Düz tepe?ye çekilerek, aldığı takviye ile Düz Tepeyi tuttu.. 57. A.?ın büyük kısmının da katılmasıyla muharebe şiddetlendi. Düşman adım adım müdafaa ederek geri çekiliyordu. Nihayet düşman perişan bir surette Yüksek Sırta atıldı. Öğleye doğru Arıburnu Cephesinde durum şöyleydi : 57. A. başarı ile taarruza devam ediyordu. 27. A. cesur Subayların gayretleri ile sağ kanadındaki tehlikeli durumu düzetmişti. Alay Cephesinde boğuşmalar oluyordu. Nihayet düşman burada da çekilmeye başladı.
Saat 15.30?da yoğun donanma desteğine sahip olan düşman Yüksek sırt-Merkez T.-Sivri T. Hattında tutunmayı başardı. Ancak düşman askerlerinin çoğu kıya firar etmişti. Sahilde 15 000 kişilik bir kuvvet yığılmıştı. Üç misli üstünlüğüne rağmen 2000 den fazla zayiat vermişti. Çekilme araçları hazır olsaydı, Kumanda gemisinden durumu takip eden Hamilton Avustralya Tümenini geri alacaktı. Bu kuvvetin tahliyesi için dahi 2 güne ihtiyaç vardı.
Öğleden sonra Gelibolu?dan Kilya Limanına gelen 3. Kor. K.?ı Esat Paşa, Arıburnu Cephesinin Komutanlığını 19.Tüm.K.?ı Yb. Mustafa Kemal Beye Verdi. 72 ve 77. Alaylar da cepheye sevk edildi. Hava kararırken bu Alaylarla yapılan taarruzdan beklenen fayda sağlanamadı. Taarruzlar durduruldu. Düşman genişliği 2, derinliği 1 Km. olan bir dar engebeli alanda 15 000 kişi ve 2000 ölüsü ile sıkıştırıldı.
3.KUMKALE VE SAROS MUHAREBELERİ (Kroki -17):
Kumkale sahillerine Fransız Tümeninin 6 Müstemleke Alayı , 05.15 ? de başlayan bombardıman desteğinde,0530?da sahile çıkmaya başladı. Emniyet kuvvetleri ile karşılandı. 3ncü Tüm birlikleri tarafından yapılan karşı taarruzlarla düşmana sıkıntılı anlar yaşatıldı. Ancak, sonuç alıcı taarruzlar icra edilemedi. Bu Alayda, iki tümeni bu bölgede tutma başarısını gösterdikten sonra 26/27 Nisan gecesi tahliye edildi. 3. Tümenin zayiatı şehit ,yaralı ve kayıp olarak 1730 kişi, Fransız zayiatı 778 kişi 200 kişi de esir alınmıştı.
Saros?a kuvvet çıkarılmadı. Saros sahili bombardıman edildi. Deniz Tümenini taşıyan filikalar, akşam sahile doğru hareket ettirildi gece geri alındı. Benzer hareket Fransız Tümeni ile de Beşigeler bölgesinde yapıldı.
Paylaşmak ister miydiniz?
