Şehitler Yurdu ÇANAKKALE

Çanakkale Konferansı - İçindekiler (18 Mart 2004)

ÇANAKKALE KONFERANSI

( 18 Mart 2004)

KONU PLANI :

  • 1. Giriş
  • 2. Birinci dünya harbinin Sebepleri
  • 3. Osmanlı Devleti I. Dünya Harbine Neden ve Nasıl Girdi
  • 4. Müttefik Devletlerin ÇANAKKALE Cephesini açmalarının Sebepleri
  • 5. Çanakkale Harekât Alanının Coğrafî Durumu
  • 6. Çanakkale Boğazına Donanma ile Taarruz Devresi
    • a. Türk Ordusunun Boğaz Savunma Planı
    • b. Müttefik Kuvvetlerin Boğazı Geçiş Planı
    • c. Boğaz MUHAREBELERİ ve 18 Mart 1915 Deniz ZAFERİ
  • 7. Müttefikerin Çıkarma Hareketleri ve Türk Ordusunun Savunma Devresi
    • a. Müttefik Kuvvetler ve Çıkarma Planları.
    • b. Türk Kuvvetleri ve Savunma Planı
    • c. Müttefik Kuvvetlerin Karaya Çıkarılması ve Kara Muharebeleri (25 Nisan Hareketleri)
      • (1) Seddülbahir Muharebeleri
      • (2) Arıburnu Muharebeleri
      • (3) Kumkale ve Saros Muharebeler
    • d. 26 Nisan : 06 Haziran Hareketleri
      • (1) Seddülbahir Muharebeleri
        • (a)26 Nisan Hareketleri
        • (b)1. Kirte Muharebeleri ( 28 Nisan 1915)
        • (c)1-2; 3-4 Mayıs Türk Gece Taarruzları
        • (d)2. Kirte Muharebeleri (6 Mayıs 1915)
        • (e)3. Kirte Muharebeleri (4-6 Haziran 1915)
      • 2) Arıburnu Muharebeleri
        • (a) 27 Nisan Hareketleri
        • (b) 1 Mayıs Türk Taarruzu
        • (c) 19 Mayıs Türk Taarruzu
  • 8. Yeni Çıkarma Hareketleri ve İngiliz Ordusunun Kuşatma Manevrası
    • a.Tarafları Kuvvetleri
    • b.Tarafların Harekât Planları
    • c.Seddülbahir ve Arıburnundaki Hareketler
    • d.Suvla?ya Çıkarma Hareketleri
    • e.Anafartalar- Çonkbayırı Muharebeleri
    • f.İkinci Anafartalar Muharebesi
  • 9. ÇEKİLME
  • 10.SONUÇ

    Devamını oku: Çanakkale Konferansı - İçindekiler (18 Mart 2004)

Konuya Giriş - Çanakkale Konferansı

TAKDİM

(ÇANAKKALE MUHAREBELERİ)

Konferans Metni-18 Mart 2004

1. GİRİŞ :

BU VATAN KİMİNDİR ?BİR YOLCUYA
Bu vatan, toprağın kara bağrında Dur yolcu, bilmeden gelip bastığın
Sıra dağlar gibi duranlarındır Bu toprak, bir devrin battığı yerdir
Bir tarih boyunca onun uğrunda Eğil de kulak ver bu sessiz yığın
Kendini tarihe verenlerindir. Bir vatan kalbinin attığı yerdir
- -
Tutuşup kül olan ocaklarından, Bu ıssız, gölgesiz yolun sonunda
Şahlanıp köpüren ırmaklarından, Gördüğün bu tümsek Anadolu?unda
Hudutlarda gaza bayraklarından İstiklâl uğrunda, namus yolunda
Alnına ışıklar vuranlarındır. Can veren Mehmed?in yattığı yerdir.
- -
Ardına bakmadan yollara düşen Bu tümsek, koparken büyük zelzele,
Huduttan hududa yol bulup koşan, Son vatan parçası geçerken ele,
Şimşek gibi çakan, sel gibi coşan, Mehmed?in düşmanı boğduğu sele
Cepheden cepheyi soranlarındır. Mübarek kanını kattığı yerdir.
- -
İleri atılıp sellercesine, Düşün ki haşrolan kan, kemik, etin,
Göğsünden vurulup tam ercesine, Yaptığı bu tümsek, amansız, çetin
Bir gül bahçesine girercesine, Bir harbin sonunda, bütün milletin
Şu kara toprağa girenlerindir. Hürriyet zevkini tattığı yerdir.
  Necmeddin Halil ONAN
Tarihin dilinden düşmez bu destan,  
Nehirler gazidir, dağlar kahraman,  
Her taşı bir yakıt olan bu vatan  
Can verme sırrına erenlerindir.  
-  
Gökyay?ım ne desem ziyade değil,  
Bu sevgi bir kuru ifade değil.  
Sencileyin hasmı rüyada değil  
Topun namlusundan görenlerindir.  
Orhan Şaik GÖKYAY

 

Devamını oku: Konuya Giriş - Çanakkale Konferansı

Birinci Dünya Harbinin Sebepleri

2. BİRİNCİ DÜNYA HARBİNİN SEBEPLERİ :

Birinci Dünya Savaşı tarihin kaydettiği ilk büyük İTTİFAKLAR Savaşıdır. Avrupa?da başlamış, sonra Asya ve Afrika'ya da yayılmıştır. Bir tarafta ALMANYA, AVUSTURYA-MACARİSTAN ve OSMANLI Devletleri : Diğer Tarafta İNGİLTERE, FRANSA, SIBİSTAN, RUSYA ve sonra İTALYA ve Amerika Birleşik Devletleri . (KROKİ-1)

Devamını oku: Birinci Dünya Harbinin Sebepleri

Osmanlı Devleti I. Dünya Harbine Neden ve Nasıl Girdi?

3.OSMANLI DEVLETİ 1 İNCİ DÜNYA HARBİNE NEDEN VE NASIL GİRDİ :

Savaşan tarafların Osmanlı toprakları üzerinde emelleri vardı. Rusya?nın. Tarihi emelleri bellidir. İngiltere?nin sömürgelerine giden deniz yollarının Osmanlı topraklarından kontrolü mümkündü. Almanya ile askeri yardım ve savunma işbirliği anlaşmaları ( Almanya ile ittifak anlaşması 2 Ağustos 1914) yapılmıştı. Ayrıca, Almanya İngiltere?nin sömürgeleri ile irtibatını Osmanlı Devleti topraklarından kesebilirdi. Dolayısıyla Osmanlı Devleti, sonuna kadar bu harbin dışında kalamazdı. Ancak savaşan tarafların durumunun daha fazla açıklık kazanması ve savaş hazırlıklarının tamamlanması için 1915 yılının ilkbaharının beklenmesi daha isabetli olurdu.

Devamını oku: Osmanlı Devleti I. Dünya Harbine Neden ve Nasıl Girdi?

Müttefik Devletlerin ÇANAKKALE cephesini açmalarının sebepleri

4. MÜTTEFİK DEVLETLERİN ÇANAKKALE CEPHESİNİ AÇMALARININ SEBEPLERİ :

Kroki

Devamını oku: Müttefik Devletlerin ÇANAKKALE cephesini açmalarının sebepleri

ÇANAKKALE Harekât Alanının Coğrafi Durumu

5. ÇANAKKALE HAREKÂT ALANININ COĞRAFÎ DURUMU :

 

Arazi, üzerinde cereyan eden muharebelere etki eden asli bir unsur olduğu için, bölgenin coğrafi durumunu tanımak, Muharebelerin anlaşılmasını daha kolaylaştıracaktır. Bu nedenle, Çanakkale boğazı hem de Gelibolu Yarımadası hakkında özet coğrafi bilgiler vermek istiyorum.

Devamını oku: ÇANAKKALE Harekât Alanının Coğrafi Durumu

Türk Ordusunun ÇANAKKALE Boğazını Savunma Planı

6. ÇANAKKALE BOĞAZINA DONANMA İLE TAARRUZ DEVRESİ ( 1. devre) :

Kroki

 

 

a.Türk Ordusunun Boğaz Savunma Planı :

Başkomutanlık emrinde bulunan ÇANAKKALE MÜSTAHKEM MEVKİ KOMUTANLIĞI Boğazı savunmakla görevlendirilmişti. Boğaz savunması esas olarak, karadaki topçu bataryaları ve Mayın manialarına dayanmakta, donanma tarafından da desteklenmekteydi. 27 Eylül 1914 tarihinde Çanakkale Boğazının İtilaf Donanması tarafından ablukaya alınmasından sonra, Çanakkale Boğaz Savunması , mevcut imkanlarla takviye edildi.

  • (1) 15 Şubat 1915 tarihine kadar Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığının Takviyeleri:
    • (a) 9ncu Tümen Ağustosta emrine verildi. İki Jandarma ve bir Depo Taburu.
    • (b) Karanlık Limana 8 Obüs Bataryası
    • (c) 9 Mayın hattı , torpil istasyonları , sed bataryaları ,
    • (d) Işıldak 2?den 10?a çıkarıldı.
    • (e) Düşman Uçaklarına karşı 7,5? luk toplar .
  • (2)Şubat sonunda 2 tümen daha getirilerek, kara savunması , Karargâhı ile Gelibolu'ya getirilen Esad Paşa Komutasındaki 3. Kor?ya verildi.( 5, 7, 9, 11 nci Tüm. 2 J.A.) Tekirdağ?da teşkilatlanmasını tamamlayan ve Mustafa Kemal?in emrinde bulunan 19 uncu Tümen de Eceabat?a (Maydos) gönderildi. Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığına Albay Cevat Bey (sonra Org.)
  • (3)Çanakkale Boğazının Topçu Mevzileri:Kroki

 

Boğazı giriş yerinden savunarak,düşmanı uzaktan itibaren ateş altına almak faydalı ise de, menzilleri ve atış hızları gemilerdekilerden çok az olan toplarla bunu yapmak mümkün değildi. Bu bakımdan topçu mevzilerinin büyük kısmı boğazın ortasında ve dar yerinde idi. Boğazın giriş yerindeki tabyalar düşmanı oyalamak görevini yapacaklardı.

  • MERKEZ ve METHAL Tahkimatı adı verilen iki grubun durumu şöyle idi :
    • Methal Tahkimatı :
      • Boğazın Avrupa tarafında; SEDDÜLBAHİR , ERTUĞRUL ,
      • Boğazın Asya tarafında; KUMKALE , ORHANİYE tabyaları vardı.
      • Bu dört tabyada 15/28 çapında 19 ağır topla hafif mantelli toplar yerleştirilmişti.
      • Seferberlik sırasında da 6 havan ve 4 mantelli top ile takviye edildi. En uzun menzil 16 Km. idi.
    • Merkez Tahkimatı : Güneyde: KEPEZ ? SOĞANLIDERE Hattı ile Kuzeyde: DEĞİRMENDERE ? NARA Hattı arasında , Çanakkale ve Kilitbahir etrafında toplanmıştı.
      • Anadolu Tarafındaki Tabyalar :
        • Çanakkale Kuzeyinde: NARA, MECİDİYE
        • Çanakkale Güneyinde: ÇİMENLİK, HAMİDİYE
        • Kepez Güneyinde: DARDANOS (18 mart 1915 günü düşen bir mermi ile şehit olan,Baratya K. Ütgm.Hasan ve Bt.Sb. Tğm.Mevsuf anısına, Dardanos Tabyasının ismi; Hasan-Mevsuf Bataryası olarak değiştirilmiştir.)
      • Gelibolu Yarımadasındaki ? :
        • Kilitbahir Kuzeyinde : DEĞİRMENDERE
        • ? Güneyinde : NAMAZGÂH, HAMİDİYE, MECİDİYE tabyaları bulunuyordu.
      Boğazın iki tarafındaki bütün Merkez Tabyalarında en büyükleri 24/35,5 cm.lik olmak üzere irili ufaklı 137 top vardı. En büyük menzil de 16 900 m. Tabyalardaki toplar adi ateşli , tahkimat da kâgir veya toprak siperlerden ibaretti.
    • Mestur (örtülü) Mevziler : Düşmanın , Merkez Tahkimatını uzaktan serbestçe bombardıman etmesini güçleştirmek için MERKEZ ile METHAL arasına ve boğazın iki tarafına , 24 tane 15?lik , 10 tane 21?lik HAVAN, 8 tane de 12?lik TOP yerleştirildi.
  • Mayınlar :Kepez ile Çanakkale arasında 9 mayın hattı kuruldu. Bunların çoğu Rusların Trabzon sahillerine, Bulgarların da İstanbul Boğazına döktükleri mayınlardı. Bunar denizcilerimiz tarafından toplanmıştı.
  • Deniz ve Hava Desteği :
  • Boğaz Komutanlığı emrine bir filotilla ile bir hava müfrezesi ; Çimenlik ve Kilitbahir?de TORPİDO istasyonları tahsis edildi. MESUDİYE Zırhlısı da Kepez Sahilinde demirledi. Gemi sağdaki topları ile boğaz savunmasına katılacaktı. Soldaki toplar sökülerek kıyıda mevzilendirilmişti.Mesudiye gerektiğinde kuma oturtularak sabit bir batarya gibi kullanılacaktı. (26 Kasım 1914 günü bir düşman denizatlısı, Kepez Burnuna sokularak, Mesudiye Zırhlısını torpil ile batırdı. 10 dakika içinde batan gemide 10 deniz subayımızla 24 erimiz şehit oldu. Bu facia üzerine NARA?DA denizatlılara karşı bir ağ kuruldu. Eski tellerden yapıldığından istenen fayda temin edilemedi.
  • 1915 yılı başından itibaren Nara?da hava meydanında konuşlandırılan 4 uçak boğaz savunmasında kullanılmıştır.

    Müttefik Devletlerin ÇANAKKALE Boğazını Geçş Planı

    b. Müttefik Kuvvetlerin Boğaz Geçiş Planı : (Amiral KARDEN?in Planı)

    İki Alman Zırhlısının Boğazdan Marmara?ya geldiği 11 Ağustos 1914 tarihinden itibaren bir İngiliz harp filosu boğaz önünde bulunuyordu. Türkiye ve Rusya arasında harp başladıktan sonra da İngiliz ve Fransız gemilerinden oluşan Harp Filosu 13 Kasım 1914 günü Methal Tahkimatını 17 dakika bombardıman etti. Bir cephaneliğin infilâk etmesiyle 4 Sb. ve 80 er kaybedildi. Bir İngiliz denizatlısı da 26 Kasım?da Kepe Sahilinde demirli bulunan Mesudiye Zırhlısını batırdı. Fransızların Safir denizatlısı 15 Ocak günü Boğaz?da batırıldı. 28 Ocak 1915 tarihinde toplanan İNGİLİZ Harp Meclisinde verilen karara göre donanma ile boğaza TAARRUZ PLANI şöyleydi : (Kroki-5)

    Devamını oku: Müttefik Devletlerin ÇANAKKALE Boğazını Geçş Planı

    ÇANAKKALE Boğazına Denizden Taarruz Planının Uygulanması

    BOĞAZ MUHAREBELERİ

    c. Boğaza Denizden Taarruz Planının Uygulanması ( 18 Mart 1915 tarihine kadar )

    (1) Birinci Safha :

    Devamını oku: ÇANAKKALE Boğazına Denizden Taarruz Planının Uygulanması

    18 Mart 1915 Muharebeleri ve Deniz Zaferi

    18 MART 1915 MUHAREBELERİ VE DENİZ ZAFERİ . (3NCÜ SAFHA)

    Devamını oku: 18 Mart 1915 Muharebeleri ve Deniz Zaferi

    Müttefiklerin Çıkarma ve Türk Ordusunun Savunma Planları

    MÜTTEFİKLERİN ÇIKARMA HAREKETLERİ VE TÜRK ORDUSUNUN SAVUNMASI

    1. Müttefik Kuvvetler ve Çıkarma Planları :

    Düşmanın boğazın denizden zorlanması harekâtı 19 Şubatta başlayıp 18 Mart?ta son bulmuştu. Sonuç hezimetti. Hariciye Nazırı Grey, Çanakkale?deki başarısızlığın büyük bir meydan savaşının kaybedilmesiyle bir olduğunu söylüyordu. İngilizler artık bütün ümitlerini kara harekâtına bağlamışlardı. Çanakkale boğazına girştikleri taarruzla ulaşmak istedikleri hedeflerden başka bir de Dünya kamu oyu önünde sarsılan gurur ve prestijlerini bu şekilde kurtarmak istiyorlardı. Böylece ÇANAKKALE?ye kara kuvvetlerinin de katılımı ile tekrar taarruza karar verdiler. Hazırlanan yeni harekât Planında boğazı açma vazifesi Kara Kuvvetlerine veriliyordu. Deniz Kuvvetleri de onlara yardımcı olacaktı.

    Devamını oku: Müttefiklerin Çıkarma ve Türk Ordusunun Savunma Planları